• 6 tips voor gezond ontlasten en vezelgebruik

Leuk woord eigenlijk: we willen ons ONTdoen van een LAST………. want een LAST kan het zijn!        

We weten dat een regelmatige ontlasting voor de een de gewoonste zaak van de wereld is en dat het voor de ander een iedere dag terugkerend probleem is. Vandaag wil ik het vooral hebben over de problemen van het niet goed kunnen ontlasten, kortom, als je veel moeite moet doen om de ontlasting eruit te krijgen: omdat de ontlasting te hard is en/of maar een paar keer per week gebeurt.

Voor de goede orde: de frequentie van ontlasten kan erg verschillend zijn per persoon, maar in de medische wereld wordt alles normaal geacht dat tussen de 3 keer per dag tot 3 keer per week zit.

Er zijn veel klachten die bij een obstipatie kunnen voorkomen:

  • harde/droge ontlasting die er moeilijk uitkomt,
  • pijn bij het ontlasten (door harde ontlasting kunnen er scheurtjes bij de anus ontstaan die heel erg pijnlijk zijn),
  • strepen ontlasting die ontstaan omdat er dunne ontlasting langs de harde ontlasting loopt
  • gevoel van aandrang zonder dat er ontlasting komt,
  • aambeien,
  • verzakkingsgevoel (of al een verzakking hebben van de achterwand van de vagina) in de vagina en steun moeten geven bij de vagina om de ontlasting eruit te kunnen krijgen.


Kan het kwaad als je veel en hard moet persen om je ontlasting eruit te halen?

Het is voor je bekkenbodem niet goed als er altijd geperst moet worden, dat kan op termijn een verzakking in de hand werken of erger maken en dus willen we dat zoveel mogelijk voorkomen.


Vaak zijn er simpele redenen en dus ook simpele oplossingen te bedenken

  • Te weinig bewegen en te weinig vezels in de voeding. De eerste spreekt voor zich maar over het vezelgebruik valt nog wel veel te zeggen.
  • Te lang uitstellen van het ontlasten. Vaak willen we dat alleen maar thuis, komt het even niet huis en hebben we er even niet de rust voor. De ontlasting werkt zich dan deels terug, het vocht wordt er door het lichaam deels uitgehaald en de ontlasting wordt te hard.
  • Als bijwerking van sommige medicijnen zoals anti-depressiva, kalmeringsmiddelen, slaapmiddelen, staalpillen en zelfs bij langdurig gebruik van laxantia.
  • Verkeerd gebruik van je bekkenbodemspieren. Als ze te strak gespannen staan, te zwak zijn of als je ze gewoon verkeerd gebruikt: het kan er allemaal mee te maken hebben. Er blijft dan vaak ontlasting achter dat weer kan zorgen voor een opgeblazen gevoel in de buik.


Wat kun je zelf doen aan obstipatie?

  • Voldoende bewegen, het spreekt voor zich, maar is wel belangrijk.
  • Vezelrijk eten. Als ik iemand vraag of er vezelrijk gegeten wordt is al vaak het antwoord ja. En dan volgt er een toelichting: ‘twee boterhammen in de ochtend en tussen de middag, voldoende fruit, sinaasappelsap, groente, jahoor ik eet gezond’. En daar twijfel ik niet aan. Wat iemand eet is dan wel vezelrijk, maar of iemand dan de 25-30 gram per dag haalt is nog maar de vraag. Als we dan echt vezels gaan tellen met behulp van een vezellijst blijkt dat in 9 van de 10 keer helemaal niet te kloppen. Op de site van profunduminstituut.nl kun je bij de formulieren vezellijst een overzicht vinden van de vezels in de voeding en ook een daglijst om het eens bij te houden. Vaak kom je tot verrassende resultaten, maar zie je ook direct wat je er aan kunt doen. Soms denken we dat in bepaalde voedingsmiddelen veel vezels zitten, maar toch valt dit vaak tegen.
  • Bedenk dat er oplosbare en niet-oplosbare vezels zijn: oplosbare vezels zitten in fruit, groente en peulvruchten. Onoplosbare vezels zitten in brood, muesli en andere graanproducten. Beide type vezels zijn belangrijk.
  • Voldoende drinken. Bedenk dat je minimaal 1,5 tot 2 liter vocht moet gebruiken. Veel vezels hebben ook veel vocht nodig om er een mooie massa van te maken.
  • Probeer drie maal per dag een maaltijd te nemen met voldoende vezels. Darmen houden van een vast ritme.
  • Sla het ontbijt niet over! Het helpt de darmen in actie te komen na een nacht van rust.

Er zijn ook extra voedingsmiddelen in de handel om het aantal vezels op te voeren, zoals: All Bran van Kellogs, gebroken lijnzaad, Activia etc.


Tot slot zomaar wat vragen uit de praktijk

Vraag:  ‘Hoe moet het dan met de stoelgang als ik op vakantie ga? Het gaat dan altijd mis!’

Antwoord: Bedenk wat er met je darmen gebeurt…….. eerst ben je dagen aan het hollen en vliegen, huis aan kant, de was gedaan, de laatste boodschapjes om daarna langdurig te zitten. Want dat doen we als we op reis gaan. Langdurig en veel zitten met weinig beweging.
Probeer vooral voldoende vezels in te nemen gedurende de reis. Simpel: drie vijgen is al 11 gram dus dat zit er makkelijk in, maar je kunt ook aan andere dingen denken. Daarnaast voldoende water drinken. Want ook drinken wordt ernstig beperkt omdat we niet te vaak naar het toilet willen onderweg of omdat we veel vocht verdampen in een warme auto of in een vliegtuig.

Vraag: ‘Ik ben gewend om hard te persen, dat doet toch iedereen?’

Antwoord: Nee, eigenlijk kunnen de darmen het zelf doen. Deze knijpen als het goed is de ontlasting eruit als wij maar zelf de rust nemen op het toilet en een goede techniek hanteren om dit proces te ondersteunen. Mocht dit niet goed lukken kun je altijd advies vragen bij een bekkenfysiotherapeut in je omgeving.

Belangrijk blijft dat als de obstipatie aanhoudt en je met eenvoudige middelen het niet kunt oplossen of dat het zomaar is ontstaan zonder aanleiding dat je dit gaat bespreken met je huisarts.